تاریخچه:
در اولین ماه رمضان، پس از پیروزی انقلاب، امام خمینی (رحمة الله علیه) ـ که از ابتدای قیام، علیه رژیم پهلوی و آمریکا از آزادی فلسطین و مردمش دفاع می کرد ـ آخرین جمعه ی ماه رمضان را به عنوان روز قدس اعلام کرد تا مسلمانان، آزادگان و مستضعفان جهان، در این روز، ندای آزادی قدس را علیه مستکبران سر دهند و با تظاهرات و راهپیمایی و هر گونه اقدام ممکن، به جهاد برخیزند. این اقدام مهم و تاریخی حضرت امام (رحمة الله علیه) برای زنده نگه داشتن مسئله ی فلسطین و جلب توجه مسلمین و دولت های اسلامی به خطر صهیونیسم بود. همچنین عکس العمل ناشی از بصیرت غیرت اسلامی، در برابر خیانت های سازشکارانه برخی دولت های عربی مانند انور سادات بود. امام در ۱۶ مرداد ۱۳۵۸ در پیام مهمی برای اعلام روز قدس، فرمود: «من طی سالیان دراز، خطر اسرائیل غاصب را گوشزد مسلمین نمودم که اکنون این روزها به حملات وحشیانه خود، به برادران و خواهران فلسطینی شدت بخشیده است و به ویژه در جنوب لبنان به قصد نابودی مبارزان فلسطینی، پیاپی خانه و کاشانه ایشان را بمباران می کند. من از عموم مسلمانان جهان و دولت های اسلامی، می خواهم که برای کوتاه کردن دست این غاصب و پشتیبانان آنان، به هم بپیوندند و جمیع مسلمانان جهان را دعوت می کنم آخرین جمعه ی ماه مبارک رمضان را ـ که از ایام قدر است و می تواند تعیین کننده سرنوشت مردم فلسطین نیز باشد ـ به عنوان روز قدس انتخاب و طی مراسمی، همبستگی بین المللی مسلمانان را در حمایت از حقوق قانونی مردم مسلمان اعلام نماید. از خداوند پیروزی مسلمانان را بر اهل کفر خواستارم».[۱]
و در پیام دیگری فرمود: «روز قدس یک روز جهانی است، روزی نیست که فقط اختصاصی به قدس داشته باشد. روز مقابله ی مستضعفین با مستکبرین است. روز مقابله ملت هایی است که در زیر قشار ظلم آمریکا و غیر آمریکا بودند… روزی است که باید مستضعفین مجهز بشوند، در مقابل مستکبرین و دماغ مستکبرین را به خاک بمالند… روز قدس روز اسلام است. روز قدس، روزی است که اسلام را باید احیا کرد و احیا بکنیم و قوانین اسلام در ممالک اسلامی اجرا بشود. روز قدس روزی است که باید به همه ی ابرقدرت ها هشدار بدهیم که اسلام دیگر تحت سیطره ی شما ـ به واسطه عمال خبیث شما ـ واقع نخواهد شد. روز قدس، روز حیات اسلام است. باید مسلمین به هوش بیایند، باید بفهمند قدرتی را که مسلمین دارند، قدرت های مادی، قدرت های معنوی مسلمین ـ که یک میلیارد جمعیت هستند و پشتوانه خدایی دارند و اسلام پشتوانه آنها است و ایمان پشتوانه آنها است ـ از چه باید بترسند؟ … اسلام دین خدا است و باید در همه اقطار، اسلام پیشروی کند. روز قدس، اعلام یک همچو مطلبی است. اعلام این مطلب است که مسلمین به پیش؛ برای پیشرفت در همه اقطار عالم. روز قدس فقط روز فلسطین نیست، روز اسلام است، روز حکومت اسلامی است. روزی است که باید جمهوری اسلامی در سرتاسر کشورها، بیرقش افراشته شود. روزی است که باید بر ابرقدرت ها فهامند که دیگر آنها نمی توانند در ممالک اسلامی، پیشروی کنند. من روز قدس را روز اسلامی و روز رسول اکرم می دانم. روزی است که باید ما، تمام قوای خودمان را مجهّز کنیم و مسلمین از آن انزوایی که آنها را کشانده بودند، خارج شوند و با تمام قدرت و قوّت در مقابل اجانب بایستند…»[۲].
دستاوردها:
اعلام روز جهانی قدس از سوی حضرت امام (رحمة الله علیه) و گسترش آن به سایر کشورهای اسلامی، فلسطین را از مسئله ی داخلی بودن، خارج نموده و آن را به عنوان یکی از مهم ترین مسائل جهان اسلام، تبدیل کرده است. این امر باعث آگاهی، بیداری و اتحاد جهان اسلام، در مقابل اهداف شوم آمریکا و صهیونیسم بین الملل شد و افکار عمومی جهان اسلام را به کانون این توطئه ها، سوق داد.
این موضوع و اهتمام حضرت امام (رحمة الله علیه) به موضوع فلسطین، در داخل آن کشور نیز دارای تأثیرات بسیار ارزند ای بود؛ پس از دهه های ۵۰ تا ۷۰ ـ که اسلام از صحنه فلسطین خارج بود ـ مجدداً به مرکزیت نهضت اسلامی معاصر منتقل شد و با این پشتوانه جدید، به مقابله با پدیده اسرائیل رفت.[۳]
از این به بعد جهاد، شهادت و فداکاری در راه هدف ـ که نمادهای شعارهای انقلاب اسلامی ایران بود ـ به عنوان اصول اساسی جهاد اسلامی فلسطین مطرح شد.
شیخ عبدالعزیز عوده می گوید: « انقلاب خمینی (رحمة الله علیه) مهم ترین و جدیدترین تلاش در بیدارسازی اسلامی، برای اتحاد ملت های مسلمان بود… ایران تنها کشوری بود که واقعاً بر روی مسئله فلسطین متمرکز شد».[۴]
جهاد اسلامی فلسطین اعلام کرد: «مسئله فلسطین، یک مسئله اسلامی است، نه یک مسئله ملّی که تنها مربوط به فلسطینیان باشد و یا یک مسئله عربی که فقط به اعراب ارتباط داشته باشد. این مسئله، مسئله جهان اسلام است».[۵]
احیای اسلام اصیل و اقبال مردم فلسطین به آن، شکل گیری گروه های مبارز فلسطین با تکیه بر آموزه های اصیل اسلامی، گشترش روز افزون انتفاضه و در پی آن ایجاد وحشت و ناامنی برای اشغالگران متجاوز، به چالش کشاندن سیاست های رژیم صهیونیستی و … از دیگر نتایج این موضوع مهم است.[۶]
[۱]. صحیفه نور، ج۸، ص۲۲۹٫
[۲]. همان، ج۵ریال ص۲۸۶٫
[۳]. شقاقی، فتحی ابراهیم، انتفاضه و طرح اسلامی معاصر، ( تهران، انتشارات بین المللی الهدی، ۱۳۷۱)، ص۴٫
[۴]. جمیله، کدیور، رویارویی انقلاب اسلامی ایران و آمریکا، (انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۴)، ص۱۱۴٫
[۵]. همان.
[۶].پرسش ها و پاسخ های دانشجویی، ج۹ (ویژه ماه مبارک رمضان)،
برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی حمیدرضا فلاح تفتی