فکر گناه تا به عمل حرامی منجر نشود، حرام نیست؛ ولی باید در نظر داشت که شیطان با همین انحرافات کوچک، انسان را به تباهی میکشاند. فکر گناه، گناه نیست؛ ولی ممکن است زمینه گناه را فراهم سازد و موجب سلب توفیق گردد؛ چنان که دود چیزی را نمیسوزاند ولی در و دیوار را سیاه میکند. کنترل فکر، راههای متعددی دارد؛ ولی با نخستین گام، همه چیز، درست نمیشود. کسی که میخواهد زمام افکار خویش را در دست بگیرد، باید با تمام توان به خودسازی روی آورد و با جدیت، این راه را دنبال کند؛ تا کمکم به هدف نزدیک گردد. بخشی از راههای کنترل فکر، عبارتند از:
1.راه دل و عشق
ذهن و فکر انسان، همواره متوجه چیزی است که به آن عشق میورزد؛ چنان که عاشق، آنی از فکر معشوقش بیرون نمیرود. این که ما همیشه در نمازهای خود به یاد دیگر مسائل میافتیم، به جهت تعلق نفس به آنها و عدم آشنایی با محبوب حقیقی است؛ ولی عاشق دلباخته خدا، در همه حال، به یاد خداست؛ چنان که گویا همیشه در نماز است. بنابراین، باید دل را از تعلق به دیگر چیزها پالایش کرد و منزلگه عشق ربوبی ساخت؛ تا اندیشه نیز بدان سو متوجه شود.
2. ضبط قوه خیال
پرنده لجام گسیخته خیال، هر دم بر سر شاخساری مینشیند. از این رو، افکار انسان غیرمهذب، آرام و قرار ندارند. اگر آدمی با دقت در کنترل خیال بکوشد، یعنی همواره از آن مراقبت کند و هر گاه به این سو و آن سو گریخت، بلافاصله آن را به امور شریف متوجه گرداند، خیال، کمکم رام و مطیع میگردد و به کنترل در میآید.
3.انس دادن ذهن
با داشتن یک برنامه منظم و پیوسته، میتوان ذهن را به سمتی خاص جهت داد. داشتن برنامه های منظم روزانه دعا و قرآن، مطالعه کتابهایی پیرامون اخلاق، معاد، خداشناسی، عواقب گناه و حداقل روزی یک ساعت شرکت منظم و پیوسته در مجالس دینی، در این مسیر، سودمند است.
4. کنترل حواس
گرچه ذهن انسان این توانایی را دارد که حتی بدون استفاده از حواس ظاهری، افکاری را تولید کند، ولی اغلب آن چیزهایی که در مورد آنها فکر میکنیم، دادههای حواس ظاهری است. از این رو، باید مجاری ورودی ذهن را که همان حواس ظاهری است، کنترل کرد؛ یعنی چشم، گوش، زبان، دست و... را کنترل کرد. قرآن در این باره میفرماید: «ولا تقف ما لیس لک به علم ان السمع والبصر والفؤاد کل اولئک کان عنه مسؤولا؛ و هرگز نسبت به آنچه علم و اطمینان نداری، دنبال مکن که (در پیشگاه حکم خدا) چشم و گوش و دل، همه مسئولند» بنابراین، یکی از مهمترین راههای کنترل فکر، کنترل حواس ظاهری است.
5. ریشه فکر گناه در نیازهای غریزی انسان است.
برای اینکه بتوانید از دست این فکرها خلاص شوید، لازم است ازدواج کنید. هیچ درمانی مانند ازدواج، شما را از این افکار خلاص نمیکند.