قال الله تعالی :
«انا الله لا اله الا انا فاعبدنی و اقم الصلوه لذکری» (1)
من آن خدای یکتایم که خدایی به جز من نیست ، مرا پرستش کن و نماز را به پای دار، تا در یاد من باشی .
انسان ، در امواج زندگی و در کشاکش رنج ها و بلاها به تکیه گاهی نیازمند است که بدان تکیه کند و درون پراضطراب خود را آرامش بخشد. خدای متعال که از قدرت بی انتها برخوردار است ، اگر به عنوان پناهگاه و تکیه گاه انتخاب شود، دغدغه های آدمی رفع می شود و آرام می گردد. و یکی ازراه های ارتباط با ذات باری تعالی و استعانت ازاو نماز است . نماز تسلی بخش دل های خسته و مایه ی روشنی و صفای جان است . این ارتباط انسان ضعیف ومحدود، با خدای نامحدود، در برابر مشکلات و در فراز و نشیب ها به انسان نیرو می بخشد.
نماز، یک دستور تربیتی و اصلاحی است ، برای رشد روحی و تعالی افکار و پیراستگی از آلودگی ها و زشتی ها. واگر با خضوع و خشوع و با آمادگی صورت گیرد، توانی ایجاد می کند که آدمی به کارهای پسندیده روی می آورد و ازبدی ها اجتناب می نماید.
«الکسیس کارل » درباره ی تأثیر نیایش و عبادت می نویسد: «نیایش ، در روح و جسم تأثیر می گذارد، در چهره ی کسانی که به نیایش میپردازند، حس وظیفه شناسی ، قلت حسد و شرارت ، و حس نیکی و خیرخواهی نسبت به دیگران خوانده می شود. نیایش ، هنگامی که مدام و پرشور است تأثیرش محسوس تر است .(2)
و «سیریل برت » روان شناس انگلیسی می گوید: «ما به وسیله ی نماز می توانیم وارد آن چنان محیط گسترده ای ازنشاط عقلانی شویم که در شرایط عادی یارای وصول به آن را نداریم.» (3)
پی نوشت ها
1. طه ، 14. 2. قرآن و روان شناسی ، ص 361. 3. همان ، ص 362. همان ، ص 362.
قال الرضا(ع :)
بنبغی للرجال آن یوسع علی عیاله لئلا یتمنوا موته
شایسته است که مرد در زندگی خود توسعه و گشایش ایجاد کند (در مقابل سخت گیری ) تا آرزوی مرگ او را نکنند.
وسائل الشیعه ، ج 15، ص 249.
نکات :
1. سخت گیری، تفریط در بهره برداری از نعمت ها و امکانات است .
2. سخت گیری گاهی نسبت به افراد خانواده از بخل و حرص و طمع شدید ناشی می شود، که در روایت نکوهش شده اند.
3. سخت گیری گاهی برای جمع کردن بیش از حد مال و ثروت است که نوعی کوتاه فکری محسوب می شود ومورد مذمت قرار گرفته است .
4. توسعه و گشایش به معنای زیاده خواهی و اسراف و تبذیر نیست بلکه بهره برداری درست و شایسته از امکانات و نعمت های خداوند است و موجب استحکام بنیان خانواده می گردد.
عدهای گمان میکنند که فقط دربرابر افراد نامحرم باید حجاب را رعایت کنند، درحالی که این مسأله دامنه گستردهتری را دربر میگیرد و افراد خانواده ومحارم را نیز شامل میشود. این موضوع دربرخی از خانوادهها اهمیت چندانی ندارد و به این امر و لوازم آن کمتر پرداخته میشود. هرانسانی برای خود محدوده وحریمی دارد.«حرم»یا«حریم»به محدودهای گفته میشود که به انسان تعلق دارد و دفاع وحمایت ازآن واجب واحترامش لازم باشد. وارد شدن به حریم شخصی وخصوصی افراد، به ترتیب نسبت، دردرجههای مختلفی قرار میگیرد ومقدار پوشش را برای افراد مشخص میکند. برخی از پوششها نیز به منظور احترام به شخص مقابل صورت میگیرد. حال به مقدار پوشش، لزوم وچرایی بعضی ازحجاب وپوششها اشاره میکنیم.
پوشش هنگام نماز وعبادت دربرابر خداوند متعال: خداوند، تنها کسی است که همواره برکارهای ما شاهد وناظر است وذرهای از حرکتها ورفتارهای ما از او پنهان نمیماند و بر ظاهر ونهانمان از خود ما نیز آگاهتر است. بنابراین، چرا هنگام عبادت باید خودرا بپوشانیم ونماز ودیگر عبادتها و مناجاتهای خود را با پوشش به جای آوریم؟ درپاسخ میگوییم چون درا ین هنگام، با نیت قبلی وقلبی، قصد حضور در پیشگاه مالک آسمانها و زمین را داریم ولازمه تشرف به محضر بزرگان، پوشیدن بهترین لباس هاست. پس چه کسی بزرگ تر و محترمتر ازخداوند قادر قهار؟ بدین ترتیب، برای احترام وعرض ادب به آستان کبریایی او، خود را در پیشگاه مقدسش میپوشانیم وبا پذیرش حجاب به عبادتش دل میسپاریم.
پوشش در برابر نامحرم: این، نخستین و اصلیترین نوع پوشش است که خداوند به مسلمان امر فرموده است. بیشترین رعایت درحجاب، باید در برابر افراد غیر هم جنس که محرم انسان نیستند صورت پذیرد.
پوشش دربرابر بزرگان: برخی پوششها درمقابل بعضی افراد، جنبه احترام به آنها را دارد، مانند روسری به سرکردن عروس خانواده دربرابر مادرشوهر، پدرشوهر ودیگر افراد محرم که درمیان بعضی از قومها وقبیلهها مرسوم است. همچنین دربرخی نقل قولها آمده است که دختران بزرگان جامعه وافراد بلند پایه ونام آور وقتی میخواستند خدمت پدرخود بروند، برای احترام، با روسری وچادر نزد او میرفتند.
پوشش مرد دربرابر مرد وپوشش زن دربرابر زن: مرد نمیتواند با قصد لذت به بدن مرد دیگر نگاه کند ونگاه کردن زن به بدن زن دیگر نیز با قصد لذت حرام است. امام صادق(ع) میفرماید: «سزاوار نیست زن مسلمان پیش زنان یهودی ونصرانی بی حجاب شود؛ زیرا آنان نزد شوهران خود،اندام اورا توصیف میکنند.»
همچنین ازپیامبر گرامی اسلام(ص) روایت کردهاند که فرموده است: زن با ایمان با زنی که اوصاف او را برای شوهرش، بیان میکند، همنشین نمیشود. هرگاه صفات و اندام او را برای شوهرش تعریف کرد، مثل این است که آن مرد به آن زن نگاه کرده است.
قال الله تعالی:
اجتنبوا کثیراً من الظن ان بعض الظن اثم(1)
ترجمه و شرح:
از گمانها بسیار بپرهیزید؛ چراکه برخی از گمانها گناه است.
از پیامبر(ص) نقل است کسی که به برادرش گمان بد برد، به خدا گمان بد برده است. پیامبر گمان بد به افراد را برای مسلمانان حرام کرده است.
صفت بدگمانی در آدم، کج خلقی و عصبانیت و تند خویی میآورد. که گاه عزلت و گوشهگیری میآورد و گاه خاموشی و سکوت.
آبروی افراد ارزش دارد مانند خون آنها و مانند مال آنها بلکه از مال بالاتر است؛ چون اتلاف مال جبرانپذیر است ولی اتلاف آبرو جبرانناپذیر است.
بدبینی و سوء ظن، نوعی بیماری روانی است و کسی که به آن دچار باشد، پیوسته در رنج است و دیگران را نیز به رنج میاندازد و اگر چنانچه قدرتی به دست آورد، جهانی را به خاک و خون میکشد.
انسان بدبین اگر از قدرت محروم شود، کارش به بدگویی و بدنویسی میافتد تا عقدهِ روانی خود را مرهم گذارد؛ چنین کسی پیوسته بر افراد خرده میگیرد، دشنام میدهد و تهمت میزند. همه را خائن میخواند و بدگویی از افراد، کار اوست. ریشه همه اینها در بد گمانی است و خداوند فرمود: اجتنبوا کثیراً من الظن ان بعض الظن اثم(2.)
پی نوشتها:
1 و 2 ـ حجرات / 12.
تصور کنید که دو کودک در حال بازی هستند. یک دفعه صدای فریادشان بلند میشود که: ازت بدم میاد. .. اما چند دقیقه بعد میبینید که دارند با هم بازی میکنند و خوشحالند. گاهی دو آدم بزرگسال هم در روابطشان به همین شکل هستند. فقط کافی است در نیمکت کنارشان بنشینید و آنها را نگاه کنید. تا به حال این تجربه را داشتهاید؟
به نوشته مجله سیب سبز چه اتفاقی برای کودکان میافتد که آنها چند دقیقه پیش دشمن بودند و در حال حاضر باز هم با هم بازی میکنند؟ جواب این سؤال ساده است. آنها شادی را انتخاب میکنند. آنها لحظهشان را میبینند و سعی میکنند از بازیشان لذت ببرند. بزرگترین مشکلات ما هم اگر تنها مانند کودکان رفتار کنیم، حل میشوند. البته زندگی زناشویی همیشه به سادگی بازیهای کودکانه نیست اما همیشه یکسری نکات کلی و البته ساده برای مقابله با مشکلات زندگی وجود دارد. با رعایت این نکات امیدواریم با تنشهای زندگیتان خداحافظی کنید.
زبانتان را گاز بگیرید
انتقاد و قضاوت را بس کنید. بیشتر مردم از همان اول شروع به انتقاد میکنند. به یاد داشته باشید که اگر طرفین بیشتر از تحسینشدن مورد انتقاد قرار بگیرند، هیچکس نمیتواند ازدواج آنها را نجات دهد. انتقادهای مدام و پی در پی این حس را به همسرتان میدهد که او به اندازه کافی برای شما خوب نیست. این حس (بخصوص برای مردها) سردشدن رابطه را به دنبال دارد. قبل از هر چیز سعی کنید همسرتان را بشناسید و بعد از آن تفاوتهای قابل قبول همدیگر را بپذیرید.
متفاوت سپاسگزاری کنید
درباره تفاوتها شفافسازی کنید. ما همیشه حقایق را از بین فیلترهای متفاوتی رد میکنیم که وجود آن فیلترها به فرهنگ، جنسیت و خانواده بستگی دارد. میتوانید همسرتان را در نوع سپاسگزاریتان غافلگیر کنید. اگر او چیزهایی را همیشه دوست داشته که شما با آن مخالفت میکردید، میتوانید با موافقت خود به او حس متفاوت بدهید. مثلا اگر همسرتان خرید یک کالایی را دوست داشته و به نظر شما خرید آن از خرجهای غیر ضروری زندگی بوده، میتوانید با پسانداز برایش آن کالای مورد علاقهاش را بخرید.
معذرتخواهی کنید
شما میتوانید بگویید من به دلیل مشکلاتی که باعث آن شدم، معذرت میخواهم. در هر رابطهای این بهترین شکل معذرتخواهی است. اصلا مهم نیست شما چقدر مقصر هستید. حتی اگر 14درصد تقصیرها گردن شماست برای آن قسمت معذرتخواهی کنید. ازدواج وقتی خوب پیش میرود که حداقل یک نفر بتواند معذرتخواهی کند. غرور داشتن در رابطه زناشویی چیز قابل قبولی نیست. معذرتخواهی در نهایت روح بزرگ شما را نشان میدهد و حس بهتری به زندگیتان میبخشد.
خوب گوشدادن را تمرین کنید
سعی کنید شنونده خوبی باشید. خوب گوشدادن بهترین هدیهای است که میتوانید به شریک زندگیتان بدهید. از همین حالا تمرین کنید تا بتوانید بدون قطع کردن صحبت طرف مقابلتان، خوب گوش کنید. بعد از صحبت همسرتان میتوانید از او بپرسید آیا نوبت من شده که حرف بزنم؟
در نهایت بحث میتوانید نتیجهگیری داشته باشید. اگر به دنبال نتیجه هستید باید صبور باشید. هنگامی که هر دوی شما کنترل اعصابتان را از دست میدهید نتیجه این میشود که همسرتان با عصبانیت به درون اتاق میرود و در را به هم میکوبد. نگذارید بحثتان به این شکل بینتیجه بماند. اگر شما آرام باشید همسرتان هم آرام میشود.
دلگرمی بدهید
همیشه در ابتدای هر ازدواج، همه چیز گل و بلبل است و عادت داریم فقط نکات مثبت را ببینیم. اگر بعد از مدتی دیدیم بعضی مسائل آنطور نیستند که ما فکر میکردیم، باید سعی کنیم بقیه چیزها را خراب نکنیم. همسر ما حتما نکات مثبتی هم دارد. معمولا بازسازی روابط سخت است اما غیرممکن نیست. برای تداوم صمیمیت در ازدواج باید کاری کنید که همسرتان احساس ارزشمندی و برگزیدگی کند. معمولا افرادی که ازدواجهای طولانیتری دارند، میفهمند چطور باید به همدیگر توجه کنند. این درک باعث میشود که فضایی صمیمی در خانه به وجود آید و در مقابل هم شما میتوانید انتقادهای سازندهتان را پیش ببرید.